İSTANBUL SÜRYANİLERİ

                                  SÜRYANİLER

Süryaniler, kökenleri 5000 yıl öncesine giden bir toplumdur. 

Mezopotamya'da yeşeren ve uygarlığın gelişiminde önemli 

rol üstlenen eski Mezopotamya halklarının yani köklü bir 

kültürün mirasçılarıdır. Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra, 

coğrafyayı istila edenlerin baskı ve egemenlikleri yüzünden 

başlangıçtaki etkinliklerini kaybetmişlerdir. Günümüzde ise 

dünyanın değişik bölgelerinde dağınık bir şekilde yaşamaktadırlar. 

SÜRYANİLER VE HIRİSTİYANLIK  

Süryaniler tarihleri boyunca, özellikle de Hıristiyanlığı kabul ettikten 

sonra inançlarının çok etkisi altında kalmışlardır. Hıristiyanlığı erken 

kabul eden toplumlardan olan Süryaniler için çok ünlü bir mendil 

hikayesi vardır: Hz. İsa zamanında bir Süryani kenti olan Edessa'nın 

(Süryanice'de Orhoy, bugünkü Urfa) kralı olan Abgar Ukomo (Kara 

Abgar) hastalanır ve hastalığından kurtarması için mucizelerini 

duyduğu İsa'yı kentine davet eder. Hz. İsa, Edessa'ya gelemez 

ancak yüzüne sürdüğü ve kendi suretinin çıktığı bir mendili Abgar'a 

yollar. Kral Abgar mendili alınca hastalığından kurtulur. Bu olaydan 

çok etkilenen kral, Hıristiyanlık inancını kabul eder. 

İsa Mesih'in Doğuş Bayramı'dır. "Noel" olarak da bilinir. 

Süryaniler 25 Aralık'ta bayramı kutlarken, "Brih mevlode Dmoran" 

(Rabbimizin doğuşu kutlu olsun) derler. Mesih'in doğumunda

 çobanların yaktığı ateşi simgelemek amacıyla, kilisenin ortasına 

tepsi içinde çıralar konur. Cemaat, elindeki mumlar ile 

bu çıraları tutuşturur, ateşin etrafında döner, ilahiler söyler. 

Hz. İsa Doğduğu gece dağ çobanların yaktığı ateşi canlandırmak

için Süryaniler Noel Ayininde sembolik olarak ateş yakar,

 ateşin  çevresinde dolaşarak ilahiler okur, dua ederler..

Hıristiyan inancına göre, Hz. İsa, Çarmıha gerilmesinden önceki akşam;

 “Bu, benim vücudumdur.” diyerek öğrencilerine ekmek dağıtır. Sonra 

bir kâse şarap dolaştırarak; “Bu, benim kanımdır.” der. Böylece ekmekle 

şarabı kendi vücudunu ve kanını göstermek için kullanır ve izleyicilerinin de 

kendisini anmak üzerine bu töreni sürekli tekrarlamalarını emreder.

1960 yılına kadar ağırlıklı olarak Güneydoğu bölgesinde yaşayan 

Süryaniler ekonomik şartların bozulması, yöre halkının baskıları ve 

yaşadıkları asimilasyon sonucu yaşadıkları yerlerden göç etmeye 

başladılar. Gidilen yerler önceleri İstanbul ve Avrupa oldu. 

Süryaniler, yaşadıkları yerlerden göç etmekle birlikte arkalarında bir 

çok tarihi eser ve yapı ile gelenek, görenek ve kültürleri ile çok derin 

izler bırakmışlardır. Bu kadar derin ve etkili izler bırakan bir kültüre 

sahip olmalarına rağmen günümüzde Süryaniler sessiz bir yaşam 

sürdürmektedirler. Gelişen dünya şartlarına toplum olarak 

uyum sağlamakta zorluk çekmektedirler. 

Patriklik Merkezi'nin adı her ne kadar "Antakya Süryani Patrikliği" 

olsa da Patriklik merkezi bugün Şam'da bulunmaktadır. 

20. yüzyılın başında ise Patriklik Merkezi Mardin şehriydi.

Süryani Kadim Kilisesi'inde Patriğe bağlı 20 Metropolit bulunmaktadır. 

Bunların 4 tanesi Türkiye'de bulunur.Şimdiki patrikleri 

Mor Iğnatius I. Zekka Ayvaz'dır. Şu anda kendileri Şam'da bulunmaktadır. 
Şu anki İstanbul metropoliti ise Mor Filuksinos Yusuf Çetin'dir. 

Bulunduğu yer ise Tarlabaşı'ndaki Meryemana Kilisesidir.

İsa'nın Dirilişinin kutlandığı gün olan Paskalya'dan önceki son Perşembe günü

 kiliselerde toplanıp gece boyunca dua ederler. Kilisede bulunanlar arasında dinsel 

rütbe açısından en yüksek mertebeye sahip olan ruhani, kendinden rütbece düşük olan 

12 ruhaninin ayaklarını kilisede toplanan insanların önünde tek tek yıkar. 

İsa, çarmıha gerilmeden önce bu şekilde 12 öğrencisinin ayaklarını yıkamıştır.

 Süryanilerde kilisede yapılan bu ayak yıkama olayına Nahira Törenleri adı verilir  

İsa Mesih'in öğrencileriyle birlikte yediği "Son Akşam Yemeği" 

gününü Süryaniler özel olarak anar. İsa Mesih, bu son günde, 
kendisini ele veren öğrencisi de dahil olmak üzere tüm 
öğrencilerinin ayaklarını yıkamıştır. Süryani Kilisesi'nin ruhanileri 

de bu günde, İsa Mesih'in gösterdiği sonsuz sevgi, hoşgörü ve 

alçakgönüllüğün bir simgesi olarak, seçilen kişilerin ayağını yıkarlar. 

Günümüzde Türkiye'de yaşayan 15.000 Süryani vardır. Büyük 
çoğunluğu İstanbul'da yaşayan Süryanilerin Güneydoğuda sayıları 
oldukça azalmıştır. Dinsel açıdan Türkiye'de iki Metropolitlik 
tarafından temsil edilirler. İstanbul'da yaşayan Süryanilerin metropol 
lideri Yusuf Çetin, Güneydoğu metropoliti ise Samuel Aktaş'tır. 

Defin Töreni

Süryaniler, İsa Mesih'in Haç'a gerildiği Cuma gününü törenlerle anar. 

Çiçeklerle süslenen bir tabut, kilisenin içinde dolaştırıldıktan sonra,
 iki kişinin elleri üzerinde dış kapının önünde tutulur ve cemaat
 tabutun altından geçerek kiliseden çıkar. 

İsa Mesih'in Diriliş Bayramı (Büyük Kıyam, Paskalya) kutlamalarısırasında Süryaniler, 

birbirleriyle bayramlaşırken "Kom Moran men kabro" (Rab Mezar'dan dirildi) ve 

karşılığında, "Şariroyith Kom" (Gerçekten dirildi) derler. Süryaniler de diğer 

Hıristiyanlar gibi bu bayramda birbirlerine yumurta ya da yumurta formu taşıyan 

hediyeler sunarlar. Yumurtanın beyaz rengi, Mesih'in tanrısallığına işaret eder,

kırmızı rengi ise özverisinin ifadesidir. Büyük Kıyam'ın ertesi günü mezarlıkların 

ziyaret edilmesi adettir. Bu günlerde ayrıca, ölülerin ruhu için ayin yapılır. 

Süryanilerin ilahileri Güneydoğu Anadolu'nun yanık ezgilerini çağrıştıran sıcaklıkta, 

ayrıca Türkçe ilahiler de okunuyor Süryanilerin ayinlerinde. Ayin boyunca dualarının 

Dünya'yı aydınlatması dileğiyle yaktıkları mumlarla dua eden Süryaniler, ellerindeki 

mumların alevini birbirleriyle paylaşarak çoğaltıyorlar. Kilise çıkışında renkli yumurtalar

 ve paskalya çöreklerinin dağıtılmasıyla İsa'nın dirilişi coşkuyla kutlanıyor.

 Hıristiyanlığı ilk kabul eden topluluk olduklarından dolayı, ilk günkü kilise 
ve inanç şeklini kuralları ile birlikte günümüze kadar yaşatmışlardır. 
Bu nedenle Süryani Kadim kilisesi bir çok araştırmacının ilgisini çekmektedir. 
Türkiye'de yaşayan Süryanilerin büyük çoğunluğu da bu kiliseye mensuptur. 
Türkiye'de ayrıca sayıca daha az olan Süryani Katolik ve Süryani 
protestan cemaatleri de vardır.